در هالووین سال 2008،  یک دانشمند کامپیوتر که خود را ساتوشی ناکاموتو می نامید، کاغذ سفیدی را منتشر کرد که در آن بیت کوین، یک ارز دیجیتالی که به مردم اجازه می دهد بدون مراجعه به بانک، پردازنده کارت اعتباری یا سایر مؤسسات مالی مبادله پول کنند، منتشر کرد. هیچ‌کس نمی‌دانست که ساتوشی واقعاً کیست، اما همه کسانی که در لیست پستی که او مقاله را در آنجا اعلام کرده بود، متوجه شدند.

ساتوشی با یک ایمیل به جهان بلاک چین و ارزهای رمزنگاری شده را معرفی کرد، یک جفت فناوری که به نام‌های معروفی تبدیل شده‌اند. اما برای درک این فناوری‌ها، باید با کشف اختراع این دانشمند مرموز شروع کنیم.

در طول بیشتر تاریخ بشر، دو راه برای نگهداری پول وجود داشته است: داشتن اقلام فیزیکی (پول نقد، قطعات طلا، گاو، نمک و غیره) یا داشتن یک مؤسسه مورد اعتماد مانند بانک یا رئیس، که چقدر پول دارید.

هر دو نوع پول مشکلات خود را دارند.

کاستی‌های پول فیزیکی یا ملموس مانند پول نقد کاملاً واضح است: سرقت آن آسان است، نمی‌توان از آن برای معاملات آنلاین یا از راه دور استفاده کرد (سعی کنید چیزی را با پول نقد از شخصی در یک کشور خارجی بخرید) ، اغلب می توان آن را جعل کرد و نگهداری و حمل و نقل آن دردسر ساز است.

پول با واسطه

برای حل این مشکلات، بشریت با میانجیگری یک موسسه قابل اعتماد مانند یک بانک یا رئیس محلی پول اختراع کرد. بسیاری از اشکال پول و پرداخت تحت این چتر قرار می‌گیرند: حساب‌های بانکی، وام‌های بانکی، کارت‌های اعتباری، چک و بسیاری از ابزارهای مالی دیگر که این روزها از آنها استفاده می‌کنیم. با اعتماد به یک موسسه مرکزی یا واسطه، می توانید اکثر مشکلات پول ملموس را حل کنید:

شما می توانید به بانک اعتماد کنید تا پول خود را بیشتر از آنچه که می توانید در خانه نگه دارید حفظ کند (حساب بانکی را با پر کردن پول نقد زیر تشک خود مقایسه کنید)

می‌توانید پرداخت‌های آنلاین و دیجیتالی سریع انجام دهید، زیرا پرداخت به کسی به آسانی به‌روزرسانی موجودی حسابتان (که فقط اعدادی در یک پایگاه داده هستند) از بانک و بانک شما است.

زمانی که یک مرجع قابل اعتماد دقیقاً میزان پول همه افراد را ردیابی کند، به دست آوردن پول جعلی دشوارتر است. (از آنجایی که هیچ سابقه مرکزی در مورد میزان پول نقد وجود ندارد، تنها راه برای شناسایی یک جعل کننده این است که امیدوار باشیم بتوانید پول نقد جعلی را از پول نقد واقعی تشخیص دهید.)

اگر به یک واسطه اعتماد دارید که پول شما را نگه می دارد، نیازی نیست کسی را با خود همراه کنید.

این نوع پول با واسطه واقعاً قابل توجه است. اما دلیلی وجود دارد که مردم همچنان از پول نقد استفاده می‌کنند و برخی فروشگاه‌ها فقط پول نقد هستند: پول واسطه‌گری (که به اختصار M3 را نام می‌بریم) دارای کاستی‌هایی است که بیشتر آنها از همین واقعیت ناشی می‌شوند که یک واسطه وجود دارد.

اولین مشکل: وقتی پول شما از طریق واسطه ها جریان می یابد، باید طبق قوانین آنها عمل کنید، که اغلب به معنای پرداخت هزینه است. وقتی برای چیزی با کارت اعتباری پرداخت می کنید، تاجر تمام پول را دریافت نمی کند. آنها باید هزینه هایی را به پردازنده کارت اعتباری بپردازند (حدود 1.5-2.5٪ برای ویزا، مسترکارت، و دیسکاور، و 2.5-3.5٪ برای امریکن اکسپرس)

ارسال پول در سطح بین‌المللی با پی پال برای شما حدود 3% هزینه دارد، و اگر تاجر هستید، پذیرش پرداخت با پی پال نیز حدود 3% برای شما هزینه دارد. و هزینه های ارسال پول به خارج از کشور با وسترن یونیون، مانی گرام، اکسوم یا سایر شرکت های حواله می تواند چندین درصد باشد.

اکنون می‌توانید ببینید که چرا بسیاری از فروشگاه‌ها فقط نقدی هستند یا حداقل خریدها را برای استفاده از کارت‌های اعتباری دارند.

مشکل دیگر M3 این است که فقط در صورتی می توانید از آن استفاده کنید که واسطه ها به شما اجازه دسترسی بدهند. در عمل، این بدان معنی است که دو میلیارد نفر بدون بانک جهان نمی توانند از پولی که شامل یک حساب بانکی است (یعنی بیشتر M3) استفاده کنند، و افراد با اعتبار بد یا بدون اعتبار نمی توانند از کارت های اعتباری استفاده کنند.

آخرین مشکل بزرگ M3 این است که پول خود را به آنها می سپارید – و امروزه داده های خود را. بانک ها در مورد از دست ندادن پول شما بسیار خوب عمل می کنند، اما سابقه موسسات مالی در زمینه امنیت داده ها به هیچ وجه به خوبی نیست.

هکرها اطلاعات 100 میلیون مشتری جی پی مورگان را در سال 2014 به سرقت بردند،  و اطلاعات حساس (تاریخ تولد، آدرس، و غیره) از 100 میلیون مشتری کپیتال وان در سال 2019 به سرقت رفت. این احتمالاً بدنام ترین هک از همه نیست: زمانی که داده های شخصی (از جمله شماره تامین اجتماعی) تقریباً 150 میلیون آمریکایی از اکویفکس به سرقت رفت.

به طور خلاصه، پول ملموس برای پرداخت های دیجیتال ناامن، ناخوشایند، آسان برای جعل و غیرعملی است. پول واسطه واسطه یا M3 این مشکلات را حل می کند، اما مشکلات مربوط به هزینه ها، عدم دسترسی و شکل متفاوتی از ناامنی را معرفی می کند. در حال حاضر، ما باید زهر خود را بچینیم.

ناملموس بودن

اما اگر در مورد آن فکر کنید، متوجه خواهید شد که آنچه ما واقعاً از پول نیاز داریم، ناملموس بودن است. M3 با معرفی واسطه ها به شما ناملموس می دهد: اگر به موسساتی اعتماد دارید که پول شما را برای شما مدیریت کرده و جابجا می کنند، دیگر نیازی به نگه داشتن پول ملموس ندارید. اما، البته، واسطه‌ها معایب خاص خود را دارند. آیا راهی وجود دارد که بتوان واسطه را با حفظ ناملموس بودن حذف کرد؟ به عبارت دیگر، آیا می توانید نوعی پول داشته باشید که هم نامشهود و هم بدون واسطه باشد؟

احتمالاً می توانید ببینید که ما در اینجا به چه چیزی دست می یابیم. اما به نظر می رسد که مردم قرن ها قبل از اینکه ساتوشی بیت کوین را به جهان معرفی کند، یک شکل غیرملموس و بدون واسطه از پول را اختراع کردند. برای ملاقات با این افراد، باید از جزیره کوچک میکرونزی یاپ در وسط اقیانوس آرام دیدن کنیم.

سنگ های رای

واحد پول سنتی یاپ حلقه های سنگی غول پیکر است که به سنگ های رای معروف هستند. این سنگ‌ها عظیم هستند: برخی از آن‌ها به ده فوت می‌رسند و به اندازه یک کامیون وانت وزن دارند. هر روستای یاپ دارای ده ها سنگ رای است که در اطراف شهر پراکنده شده اند.

همانطور که می‌توانید تصور کنید، مردم نمی‌توانند این سنگ‌ها را در اطراف جزیره بچرخانند تا با آن‌ها پرداخت کنند. در عوض، یاپسی ها به طور جمعی به یاد می آورند که صاحب هر سنگ چه کسی است و یک گزارش ذهنی از تراکنش های گذشته نگه می دارند. برای مثال، اگر دختر رئیس بخواهد از نجار قایق بخرد، ممکن است به روستاییان اعلام کند که یکی از سنگ‌های رای که کنترل می‌کند (مثلاً سنگی که در ساحل است) اکنون متعلق به نجار است. روستاییان این خبر را پخش می کردند که دختر رئیس سنگی به نجار داده است.

سپس اگر نجار بخواهد آن سنگ را به دیگری بدهد، اهالی روستا به او اجازه می دهند، زیرا در سوابق ذهنی همه آمده است که آن سنگ اکنون متعلق به اوست. (به طور کلی، اگر اکثر روستاییان موافق باشند که صاحب آن سنگ هستند، کسی می تواند یک سنگ خرج کند.)

ناملموس

بخش قابل توجه سیستم سنگ رای این است که همه انواع فعالیت های اقتصادی می توانند بدون حرکت فیزیکی سنگ ها انجام شوند. در واقع، شما می توانید صاحب یک سنگ شوید، حتی اگر آن طرف شهر از خانه شما کاملاً واضح باشد. در واقع، شما حتی می توانید از سنگ های رای استفاده کنید اگر دیگر هرگز دیده نشوند.

صدها سال پیش، یک کشتی حامل یک سنگ رای در نزدیکی ساحل غرق شد. روستاییان محلی استدلال کردند که سنگ باید هنوز جایی در کف اقیانوس وجود داشته باشد، بنابراین مردم به طور مداوم به یکدیگر پول می دادند که گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است!

به عبارت دیگر، در سیستم سنگ رای، مکان فیزیکی و حرکت سنگ ها اصلا اهمیتی ندارد. این در تضاد کامل با سیستم‌های سنتی پول ملموس است، جایی که مکان فیزیکی و جابجایی پول مهم است: تنها پولی که دارید، پولی است که در خانه یا شخص خود دارید، و تنها راهی که می‌توانید به کسی پرداخت کنید، تحویل فیزیکی است.

این بدان معنی است که سیستم سنگ رای شکلی از پول نامشهود است. این کاملاً مانند پول در یک بانک است که می دانیم نامشهود است: مهم نیست اسکناس های دلار کجا هستند – یا اصلاً وجود دارند! – و وقتی برای کسی پول می‌فرستید، هیچ چیز فیزیکی حرکت نمی‌کند.

این مقاله هم ممکن است برای شما مفید باشد:

بلاک چین چیست؟

بدون واسطه

علاوه بر این، سیستم سنگ رای دموکراتیک است: اگر اکثریت هموطنانتان موافق باشند، صاحب سنگ هستید. به جای اعتماد به یک شخص یا موسسه برای ردیابی میزان پول شما، همانطور که در M3 انجام می دهید، اعتماد خود را در کل دهکده پخش می کنید.

این سیستم دموکراتیک برای تصمیم گیری صاحب سنگ – به عبارت دیگر، اجماع – مزایای زیادی نسبت به یک سیستم تعدیل شده توسط واسطه ها دارد. جهان جایگزینی را تصور کنید که در آن رئیس دهکده گزارش رسمی پرداخت‌ها و مالکیت سنگ را نگه می‌داشت، به‌جای اینکه روستاییان به طور جمعی از طریق اجماع یک سیاهه را نگه دارند. (در این جهان، سیستم پولی یاپیز (Yapese) بسیار شبیه به M3 رفتار می کند؛ رئیس نقش یک بانک را ایفا می کند.)

رئیس می تواند به راحتی همه را مجبور کند که برای پرداخت هزینه ای به او بپردازند، با پاک کردن استراتژیک پرداخت ها از آنها، سنگ ها را بدزدد. دفترچه گزارش خود را از دست بدهد (و در نتیجه اقتصاد محلی را متوقف کند)، و غیره.

بنابراین سیستم سنگ رای هم نامشهود و هم بدون واسطه است. شما راحتی M3 را به دست می آورید – بدون نیاز به کشیدن سنگ در شهر – بدون مشکل اتکا به یک واسطه. این نمونه ای از سیستم پولی “بهترین هر دو جهان” را که در بخش قبل در مورد آن صحبت کردیم، ارائه می دهد.

درسی که در اینجا وجود دارد این است که سیستم‌های پول نامشهود همیشه به اعتماد نیاز دارند: شما فقط زمانی از کنترل فیزیکی پول خود دست می‌کشید که بتوانید اعتماد کنید که چیزی یا شخصی سابقه دقیقی از پول شما را نگه می‌دارد. نوآوری یاپ درک این بود که شما می توانید به سیستم ها اعتماد کنید، نه واسطه ها. در این مورد، سیستم قابل اعتماد، گزارش ذهنی معاملات بود که روستاییان یاپس همه آن را به اشتراک می گذاشتند. با اعتماد کردن به یک سیستم مشترک و اجماع محور – گروهی از افرادی که از قوانین مشترک پیروی می کنند – به جای یک شخص یا نهاد واحد، بدون واسطه پول نامشهود دریافت می کنید.

بلاک چین بیت کوین

ما نمی دانیم که آیا ساتوشی در حین توسعه بیت کوین، یاپ را مطالعه کرده است یا خیر، اما بینش او بسیار مشابه بود.

بیت کوین یک ارز دیجیتال است، بنابراین نامشهود است و (در تئوری) بدون واسطه است، زیرا برای پیگیری مانده پول افراد به بانک یا مؤسسه دیگر متکی نیست. در عوض، بیت کوین به شبکه ای از رایانه ها در سراسر جهان متکی است تا یک گزارش مشترک یا دفتر کل هر پرداخت گذشته را نگه دارد. این “دفتر عمومی مشترک”، همانطور که شناخته شده است، زنجیره بلوکی نامیده می شود و اساساً نسخه پیشرفته ای از حافظه مشترک روستاییان یاپیز از پرداخت های گذشته است.

روشی ساده برای فکر کردن به بلاک چین بیت کوین: این یک برگه گوگل است که با تمام دنیا به اشتراک گذاشته شده است.

به طور خلاصه، بیت کوین یک نسخه مدرن و اینترنت پسند از سنگ های rai است. هم نامشهود است و هم (در تئوری) بدون واسطه، که آن را به یک جایگزین قانع‌کننده برای سیستم‌های پولی سنتی ما تبدیل می‌کند، که شما را مجبور می‌کند یا ملموس یا واسطه داشته باشید.